Prekja e fytyrës është një zakon i pavetëdijshëm që shumë prej nesh e bëjmë gjatë gjithë ditës. Qoftë duke kruar hundën, mbështetur mjekrën apo fërkuar sytë, ky veprim i thjeshtë mund të duket i padëmshëm, por në realitet ka pasoja të rëndësishme për shëndetin e lëkurës dhe trupit në përgjithësi. Në këtë artikull do të shpjegojmë pse është e rëndësishme të mos e prekim fytyrën shpesh dhe si mund ta kontrollojmë këtë zakon.
Pse nuk duhet ta prekësh fytyrën?
Lëkura e fytyrës është shumë e ndjeshme dhe çdo kontakt me duart mund të transferojë baktere, yndyrna dhe papastërti që ndodhen në sipërfaqen e lëkurës. Duart tona prekin gjatë ditës qindra sipërfaqe të ndryshme: telefona, doreza dyersh, tastiera kompjuteri, para, etj. Këto sipërfaqe janë të ngarkuara me mikrobe dhe grimca të dëmshme që, sapo të kalojnë në fytyrë, mund të shkaktojnë probleme si irritim, akné, ose madje edhe infeksione të syve apo hundës.
Rreziku i aknéve dhe poreve të bllokuara
Një nga arsyet më të zakonshme pse dermatologët këshillojnë të shmangim prekjen e fytyrës është për të parandaluar shfaqjen e aknéve. Kur prekim fytyrën me duar të ndotura, bakteret dhe yndyra mund të futen në poret e lëkurës, duke i bllokuar ato dhe duke shkaktuar puçrra. Edhe nëse duart janë të lara, lëkura e fytyrës reagon ndaj çdo lloj fërkimi ose shtypjeje, sidomos nëse kemi zakon të shtrydhim puçrrat apo të kruajmë lëkurën.
Përhapja e sëmundjeve dhe infeksioneve
Përveç problemeve të lëkurës, prekja e fytyrës është një mënyrë shumë e lehtë për të përhapur viruse dhe baktere në organizëm. Sytë, hunda dhe goja janë pikat hyrëse kryesore për shumë mikroorganizma. Prandaj, në periudha gripi ose pandemish si COVID-19, autoritetet shëndetësore këshillojnë të mos e prekim fytyrën për të ulur rrezikun e infektimit.
Si ta ndalosh veten nga prekja e fytyrës?
Ndryshimi i një zakoni kërkon vetëdije dhe praktikë. Ja disa mënyra efektive për të shmangur prekjen e fytyrës gjatë ditës:
1. Bëhu i vetëdijshëm – Fillimisht, duhet të kuptosh kur dhe pse e prek fytyrën. Mund të jetë nga stresi, mërzia ose si refleks i momentit. Mbaj një shënim për herët kur e bën këtë dhe përpiqu të kuptosh shkakun.
2. Zëvendëso veprimin – Në vend që të prekësh fytyrën, përdor një objekt tjetër si një stres top, laps ose një shami të pastër për të zënë duart.
3. Mbaj duart të zëna – Angazhimi i duarve në aktivitete të tjera si të shkruash, të thurësh ose të mbash diçka në dorë ndihmon në reduktimin e kontaktit të padëshiruar me fytyrën.
4. Vendos kujtesa vizuale – Vendos post-it në vendet që rri më shpesh, si kompjuteri apo tavolina, me shkrime si “Mos prek fytyrën!” për të të kujtuar qëllimin.
5. Përdor maska fytyre në ambiente të mbyllura – Jo vetëm për mbrojtje nga mikrobet, por edhe si pengesë fizike që të ndalon të prekësh fytyrën pa dashje.
6. Përmirëso higjienën e duarve – Edhe nëse e prek fytyrën pa vetëdije, të paktën sigurohu që duart të jenë gjithmonë të pastra. Laji ato shpesh me sapun dhe ujë ose përdor dezinfektantë me bazë alkooli.
Ndikimi psikologjik dhe menaxhimi i stresit
Shumë njerëz e prekin fytyrën për shkak të stresit ose ankthit. Fërkimi i ballit, kruarja e vetullave ose mbajtja e mjekrës janë veprime që ndodhin kur jemi në tension. Praktika si meditimi, joga, frymëmarrja e thellë dhe aktiviteti fizik mund të ndihmojnë në uljen e stresit dhe rrjedhimisht në reduktimin e këtij zakoni.
Kujdesi për lëkurën fillon me sjellje të vogla
Të kujdesesh për fytyrën nuk do të thotë vetëm të përdorësh produkte të shtrenjta apo trajtime estetike. Shmangia e prekjes së fytyrës është një hap i thjeshtë, pa kosto, por me përfitime të mëdha. Lëkura do të jetë më e pastër, më pak e irrituar dhe do të ndihesh më i sigurt që po e mbron edhe nga faktorë të jashtëm të dëmshëm.
Nëse e shndërron shmangien e prekjes së fytyrës në një zakon të përditshëm, do të shohësh ndryshime të dukshme në pamjen e lëkurës dhe ndjesinë e përgjithshme të pastërtisë. Fillon me vetëdije, vazhdon me praktikë dhe bëhet pjesë natyrale e rutinës suaj të kujdesit personal.
