Aknéja është një nga problemet më të zakonshme të lëkurës, sidomos tek të rinjtë, por shpesh nuk lidhet vetëm me higjienën ose hormonet. Dy faktorë shumë të rëndësishëm që ndikojnë në gjendjen e lëkurës janë stresi dhe gjumi. Shumë persona nuk janë të vetëdijshëm se mënyra si e përballojnë stresin dhe sa mirë flenë mund të kenë ndikim të madh në shfaqjen apo përkeqësimin e puçrrave. Por a është kjo një lidhje e drejtpërdrejtë? Le ta zbulojmë më poshtë.
Si ndikon stresi në akné?
Kur trupi përjeton stres, ai prodhon një hormon të quajtur kortizol. Ky hormon është përgjegjës për reagimin “lufto ose ik”, por gjithashtu mund të çojë në prodhimin e tepërt të yndyrës në lëkurë përmes gjëndrave dhjamore. Kjo yndyrë e tepërt, në kombinim me bakteret dhe qelizat e vdekura të lëkurës, mund të bllokojë poret dhe të shkaktojë puçrra.
Gjithashtu, stresi ndikon edhe në inflamacionin e përgjithshëm të trupit. Kjo mund ta bëjë lëkurën më të ndjeshme dhe më të prirur ndaj skuqjes dhe acarimeve. Për personat që kanë tashmë lëkurë të ndjeshme apo me prirje për akné, periudhat stresuese mund të shkaktojnë shpërthime të reja ose të përkeqësojnë ato ekzistuese.
Sjelljet që shoqërojnë stresin dhe ndikimi në lëkurë
Kur ndodhemi nën stres, shpesh ndjekim sjellje që pa dashje dëmtojnë lëkurën tonë. Disa prej tyre përfshijnë:
- Prekja e shpeshtë e fytyrës, që mund të përhapë bakteret.
- Dieta e parregullt dhe ushqime të pasura me sheqer ose yndyrna.
- Mungesa e kujdesit të përditshëm ndaj lëkurës.
- Prirja për të shtrydhur puçrrat, që mund të lërë shenja.
Të gjitha këto zakone e bëjnë më të lehtë për akné të zhvillohet dhe të përhapet.
Gjumi dhe lëkura: A ka ndonjë lidhje?
Gjumi i mjaftueshëm është thelbësor për shëndetin e përgjithshëm dhe rigjenerimin e lëkurës. Gjatë gjumit, trupi riparon qelizat, përfshirë edhe ato të lëkurës. Nëse nuk flini mjaftueshëm, procesi i rigjenerimit ngadalësohet dhe lëkura bëhet më e prirur ndaj inflamacionit, tharjes dhe akné.
Mungesa e gjumit gjithashtu rrit nivelet e kortizolit, njësoj si stresi. Siç përmendëm më sipër, ky hormon çon në prodhimin e tepërt të yndyrës, duke favorizuar krijimin e puçrrave.
Efekti i gjumit të çrregullt në balancën hormonale
Gjumë i pakët ose i parregullt mund të ndikojë edhe në prodhimin e hormoneve të tjera që lidhen me lëkurën. Disa studime tregojnë se personat që flenë më pak se 6 orë në natë kanë më shumë gjasa të kenë lëkurë të yndyrshme dhe të përballen me akné më të theksuar. Gjithashtu, çrregullimet e gjumit mund të ndikojnë në sistemin imunitar, duke e bërë më të vështirë luftimin e baktereve që shkaktojnë akné.
Këshilla praktike për të reduktuar ndikimin e stresit dhe mungesës së gjumit
Nëse dëshironi të përmirësoni shëndetin e lëkurës suaj dhe të shmangni shpërthimet e akné, ja disa këshilla të thjeshta që mund të zbatoni:
- Bëni aktivitete që reduktojnë stresin, si joga, meditimi ose ecja në natyrë.
- Përdorni teknika të frymëmarrjes së thellë në momente tensioni.
- Mbani një orar të rregullt gjumi, duke synuar të flini 7–8 orë çdo natë.
- Pastroni lëkurën rregullisht, sidomos pas një dite të lodhshme ose stresuese.
- Shmangni sheqernat dhe pijet me kafeinë në orët e vona të ditës, pasi ato mund të prishin cilësinë e gjumit.
- Përdorni jastëkë të pastër dhe shmangni telefonin në shtrat, për të reduktuar ekspozimin ndaj mikrobeve.
Kur duhet të kërkoni ndihmë profesionale?
Nëse vëreni se aknéja nuk përmirësohet edhe pse po flini mirë dhe po përpiqeni të menaxhoni stresin, mund të jetë koha për të konsultuar një dermatolog. Disa raste të akné mund të kenë nevojë për trajtim mjekësor, si kremra specifikë ose trajtime hormonale, sidomos nëse ndikohen nga faktorë të tjerë biologjikë përveç stresit apo gjumit.
Një qasje gjithëpërfshirëse për një lëkurë të shëndetshme
Lidhja mes stresit, gjumit dhe akné është shumë e vërtetë, por nuk është e vetmja. Lëkura është një pasqyrim i gjendjes së përgjithshme të trupit. Duke pasur kujdes për mirëqenien emocionale, për mënyrën se si flini dhe si ushqeheni, mund të ndikoni drejtpërdrejt në përmirësimin e lëkurës suaj. Ndonjëherë, ndryshimet e vogla në stilin e jetesës japin rezultate më të mëdha sesa produktet e shtrenjta të kujdesit të fytyrës.